چگونه ریفلاکس معده را در شیرخواران کنترل کنیم؟

در اینجا به دلایل احتمالی ریفلاکس معده در کودکان و از بین بردن نشانه های ناشی از آن بدون نیاز به دارو در موارد بسیارکمیاب ریفلاکس میپردازیم که نیاز است درهمه نوزادان و شیرخواران مبتلا به ریفلاکس معده جهت از بین بردن درد وبی تابی و کاستن از عارضه های ناشی از برگشت محتویات اسیدی معده به مری و حلق مورد توجه قرار گیرد.

 

 در ادامه راهکارهای مفیدی جهت کنترل ریفلاکس معده کودکان پیشنهاد می کنیم:

1. محرک اصلی در ایجاد ریفلاکس معده در تمام سنین ، پر خوری و مصرف بیش از حد شیر و غذا میباشد و مبتلایان به ریفلاکس بدلیل احساس سوزش شدید در گلو وجهت خنثی کردن اسید وارد شده به گلو تمایل زیادی به خوردن مداوم شیر دارند. لذا کنترل میزان شیر خورانده شده به نوزاد اهمیت خاصی دارد . شیردهی به این نوزادان با حجم کم و دفعات زیاد مناسب است و مادر می تواند با کم کردن زمان شیردهی به نوزاد با فواصل کم و یا در صورتی که نوزاد شیر خشک خوار است با کمتر دادن شیر در هر وعده نسبت به مقدار استاندارد و از طرف دیگر کم کردن فواصل شیردهی در واقع تغذیه با مقادیر کم و دفعات بیشتر را جایگزین پرخوری در نوزاد نماید.

2. اصلاح وضعیت و محل خواب نوزاد بسیار مهم و برای جلوگیری از برگشت محتویات اسیدی معده به دهان و ریه ضروری میباشد به همین دلیل توصیه میشود نوزادان بر روی سطحی سفت و شیب دار خوابانده شوند به صورتی که سر نوزاد بالاتر از سینه و شکم وی قرار گیرد ( شیب ملایم 30 درجه ). لازم به ذکر است برای این نوزادان نباید از بالشت زیر سر استفاده نمود و بالشت باید زیر تشک قرار داده شود تا قسمتی که سر نوزاد قرار میگیرد بالاتر از پاها باشد. استفاده از تشک های سفت شرایط خواباندن نوزاد به صورت دمر روی شکم را فراهم میکند.

3. پرهیز از مصرف لبنیات گاوی و حتی گوشت گاو به دلیل حساسیت نوزاد شیرخوار به پروتئین شیر گاو یا ریفلاکس و پرهیز از مصرف محرک های ریفلاکس مانند گوجه فرنگی ،شکلات ، قهوه ،ادویه جات تند و استعمال دخانیات توسط مادر موجب  کاهش درد و بیقراری نوزاد است.

4. از آنجا که این نوزادان فقط در شرایط خوابیده روی شکم و یا ایستاده نگهداشته شده در بغل احساس آرامش دارند و در حالت خوابیده به پشت یا در سطوح صاف یا نرم دچار تشدید ریفلاکس و نهایتا” یبقراری میشوند لذا خواباندن نوزاد بروی شکم در سطوح سفت هنگامی که مادر هوشیار و در کنار نوزاد میباشد و یا خواباندن به پهلوی چپ میتواند در احساس آرامش و کاهش درد در نوزاد موثر باشد .

5.نوزادان مبتلا جهت کاهش اسید موجود در گلو و درد خود تمایل زیادی به خوردن انگشتان و مچ دست خود یا استفاده از پستانک دارند لذا با توجه به اثر آرام بخشی آنها توصیه میشود به این نوزادان اجازه مکیدن انگشتان و یا پستانک داده شود تا پرخوری او کنترل شود.

6. نوزادان مبتلا به ریفلاکس اغلب دچار گرفتگی دایمی بینی می شوند . سرفه های گهگاه ، بسته شدن مجاری اشکی ، قی کردن چشم ها و عطسه علایمی هستند  که در بیشتر موارد مانند سرماخوردگی به نظر میرسند اما دقت کنید. ماساژ مداوم مجاری اشکی . تمیز کردن چشم ها با پنبه آغشته به چای و تمیز کردن بینی با فین گیر یا پوار بعد از مرطوب کردن بینی با کمک بخور گرم و اسپری نمکی لازم از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

7. نوزاد و شیرخوار مبتلا به ریفلاکس تحمل محیط های گرم و پوشانده شدن زیاد را ندارند و در صورت پوشیده شدن زیاد و در معرض گرما قرار گرفتن به شدت بی قرار و ناآرام میشوند، لذا رعایت دمای مناسب اطاق ( 24 تا 26 درجه سانتیگراد ) ، اجتناب از قنداق کردن و استفاده از لباسهای مناسب و خنک و عدم استفاده از پتو در کاهش بی قراری او موثر میباشد  .

8. شیرخواران مبتلا به ریفلاکس تمایل زیادی به غذا خوردن پیش از 6 ماهگی داشته و معمولا” در اوایل ماه چهارم در زمان بیداری و هوشیاری از گرفتن سینه مادر یا شیشه خودداری مینمایند و گاه فقط در هنگام خواب آلودگی می توان به آنان شیر داد، لذا عدم وزن گیری مناسب در ماه چهارم و خوب شیر نخوردن انها باعث نگرانی والدین میگردد. در این موارد بهتر است با نظر پزشک معالج تغذیه ی کمکی زودتر از ماه ششم آغاز شود. با شروع غذا خوردن علایم مربوط به ریفلاکس طور محسوسی کاهش خواهد یافت.

9. نوزادان در معرض صدمات حنجره و نای ناشی از ورود محتویات اسیدی معده به دهان هستند بنابراین رعایت بهداشت دهان و تمیز نگهداشتن دهان نوزاد و وسایل تغذیه همچون سرشیشه ، پستانک ،قاشق های غذا دهی و حتی محافظت از نوک سینه ی مادر ازاهمیت خاصی برخوردار می باشد.

10. استفاده مکرر و به اندازه ویتامین ها بخصوص ویتامین های آ و دی و نور مستقیم خورشید جهت کاهش بروز نرمی حنجره و شروع قطره آهن از ابتدای ماه پنجم بانظر پزشک معالج نیز در این نوزادان باید مد نظر باشد.

در انتها توصیه می کنیم برای جلوگیری و کنترل ریفلاکس معده با پزشک معالج کودک مشورت کرده و روند بهبود کودک را تحت کنترل بگیرید.